ලොවක් කම් පා කළ ඉන්දියන් ගුවන් අනතුරට හේතුව හෙළිවෙයි.

Air India ගුවන් අනතුරට හේතුව නියමු අසුනේ අගුල (Lick) බිදීයාමක් “
AAIB මූලික වාර්ථාව එලිදැක්වෙයි
Dream Liner B787 යානා පැය 72ක් ඇතුලත පූර්ණ පරික්ෂාවකට
Air India සියළුම Dream Liner යානා ගුවන් ගතකිරීම ඉංදීය සිවිල් ගුවන් සේවා අධිකාරියාන්
තහනමක්!
Air India ගුවන් ගමන් අංක AI 171 දරණ ගුවන් අනතුර සම්බන්ධ ගුවන් අනතුරැ විමර්ශණ බියුරෝවේ ( AAIB)මූලික වාර්ථාව (Preliminary Report ) එලි දැක්වෙයි
අනතුරට මුල්වූ ප්‍රධාන හේතුව ගුවන් යානය ගුවන් ගතවන අවස්ථාවේ ප්‍රධාන නියමු ආසනයේ අගුල(Seat lock)කැඩීයාම හේතුවෙන් නියමු අසුන පිටුපසට නියමුවාද සමග තල්ලුවීම නිසා යානයට බලය සපයන ල්‍රිවරයද(Thrust lever) නියමුවාද සමග පසුපසට ඇදීම හේතුවෙන් යානයට අවශ්‍ය එංජිං බලය අවම වීම නිසා ගුවන් යානය කඩාවැටීම බව මූලික වාර්ථාවේ දැක්වෙයි
AFT liking mechanism ලෙස හදුන්වන මෙම යාන්ත්‍රණ කොටස අනතුර සිදුවීමට දින 11 කට පෙර ගුවන් යානා පරීක්ෂක ඉංජිනේරැවන් විසින් පරික්ෂා කර යහපත් ක්‍රියාකාරිත්වයේ ඇති බවට වාරතාවක්ද ඉදිරිපත් කර ඇති බව වාර්තාවේ වැඩිදුරටත් දැක්වෙනවා
යානය ගුවන් ගත වන අවස්ථාවේ අහමදාබාද් ගුවන් තොටුපල අවට පරිසර උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 42 කට වැඩි අගයක් දැරීමත් එම සාධකය ඇංජින්වල පූර්ණ බලය ලබාදීමට දක්වා ඇති බාධකයද අතුරැ හේතුවක් ලෙස විමර්ශකයන් සිය වාර්ථාවේ දක්වා තිබෙනවා

එයාර් ඉන්දියා ගුවන් ගමන් අංක AI171 අනතුර පත්වීම සම්බන්ධ විමර්ශණය පැවැත්වූ ගුවන් අනතුරැ විමර්ශණ බියුරෝවේ (AAIB ) මූලික වාර්තාව(ඉංග්‍රීසි වාර්ථාවේ සිංහල පරිවරතනයකි)
එයාර් ඉන්දියා ගුවන් යානයේ AI-171 ඛේදජනක අනතුර පිළිබඳ විමර්ශනයේ ප්‍රධාන හැරවුම් ලක්ෂයක් ලෙස, ඉන්දියාවේ ගුවන් යානා අනතුරු විමර්ශන කාර්යාංශය (AAIB) සිය මූලික වාර්තාව නිකුත් කර ඇති අතර, ජීවිත 247 ක් අහිමි වීමට හේතු වූ බරපතල යාන්ත්‍රික දෝෂයක් සහ නියමු කුටියේ සිදුවීම් එම වාර්ථාව විසින් අනුපිළිවෙලක් හඳුනා ගන්නා ලදී.
ගුවන් යානා වර්ගය :Boeing b787dreamliner, VT-ANB ලියාපදිංචිය, අහමදාබාද් සිට ලන්ඩන් ගැට්වික් දක්වා දිගු දුර ගුවන් ගමනක් ක්‍රියාත්මක කරමින් සිටියදී, ගුවන්ගත වී තත්පර 38 කට පසු අනතුරට පත් වී, මේඝානි නගර් හි නේවාසික සහ රෝහල් ප්‍රදේශයකට කඩා වැටුණි.
අනතුර සිදුවීමට බලපානු ලැබූ ප්‍රධාන හේතු:
🔍 මූලික හේතුව: භ්‍රමණය අතරතුර කපිතාන්වරයාගේ අසුන ලිස්සා යාම.
AAIB ට අනුව, භ්‍රමණය අතරතුර කපිතාන්වරයාගේ ආසනය හදිසියේම පසුපසට ලිස්සා ගියේය, එය ගුවන් යානය ධාවන පථයෙන් ඉවතට එසවෙන මොහොතකි. මෙම පසුපසට චලනය සිදු වූයේ ආසන ධාවන පථයේ AFT අගුලු දැමීමේ යාන්ත්‍රණයේ අසාර්ථකත්වය නිසාය.
කපිතාන්වරයාගේ සිරුර පසුපසට තල්ලු කරන විට, ඔහුගේ බර නොදැනුවත්වම තෙරපුම් ලීවර අක්‍රිය තත්ත්වයට ඇද දැමූ අතර, ගුවන් ගමනේ තීරණාත්මක අවධියකදී එන්ජින් බලය දැඩි ලෙස අඩු කළේය. පළමු නිලධාරියා තෙරපුම් ඉදිරියට ගෙන යාමට උත්සාහ කළ නමුත් ලීවරවලට බාධා කරන යාන්ත්‍රික බලය සහ ශරීර බරට එරෙහිව සටන් කිරීමට නොහැකි විය.
යාන්ත්‍රික සාක්ෂි සහ නඩත්තු අධීක්ෂණය
සුන්බුන් පරීක්ෂාවේදී බිඳුණු ආසන අගුළු දැමීමේ අල්පෙනති, විශේෂයෙන් BACB30LN5S02 කොටස, අසාර්ථක වීමේ ලක්ෂ්‍යය ලෙස අනාවරණය විය.
සැලකිය යුතු ලෙස, maintenance logs මගින් තහවුරු කරන්නේ “stiff adjustment” සම්බන්ධ ගැටළු සඳහා අනතුරට දින 11 කට පෙර ආසනය සේවා කර ඇති බවයි.
කෙසේ වෙතත්, ගුවන් යානයේ නඩත්තු දාමයේ තීරණාත්මක අධීක්ෂණයක් වන අලුත්වැඩියාවෙන් පසු ක්‍රියාකාරී පරීක්ෂණයක කිසිදු ලේඛනයක් විමර්ශකයින්ට හමු නොවීය.
Flight Deck Timeline (CVR සහ FDR වෙතින්)
+0:12 තත්පර: භ්‍රමණය ආරම්භ විය
+0:15 තත්පර: අසුන ලිස්සා යාම; තල්ලු ලීවර පසුපසට ඇද දමන ලදී
+0:18 තත්පර: කපිතාන් “මගේ ආසනය!” යනුවෙන් කෑගසයි
+0:26 තත්පර: ගුවන් යානයට භූමියෙන් අඩි 214ක් ඉහළින් පියාසර බලය අහිමි වීම.
+0:38 තත්පර: ගුවන් යානය බිමට ගැටේ.
සාමාන්‍ය ගුවන්ගත වීමක සිට පියාසර බලය අහිමියිම දක්වා වූ වේගවත් බිඳවැටීම මිනිත්තු භාගයකට අඩු කාලයකදී සිදු වූ අතර, එය අඩු උසක ගුවන් යානා අක්‍රමිකතාවක් සීදුවීමට හැකි ස්වභාවය මනාව පෙන්නුම් කරයි.
මෙම සිදුවීමට දායක සාධක හඳුනාගෙන ඇත
1.⁠ ⁠අධික පරිසර උෂ්ණත්වය:
වාර්තාගත 43°C දී ගුවන්ගත වීම සිදු කරන ලද අතර, එන්ජින් ක්‍රියාකාරිත්වය අඩු කරන අතර දෝෂ සඳහා කිසිදු ඉඩක් ඉතිරි නොවීය.
2.⁠ ⁠කාර්ය මණ්ඩල සම්බන්ධීකරණ අසමත් වීම:
හදිසි අවස්ථාවකදී, “Go-Around” හෝ “Stabilizer Trim” සඳහා කිසිදු ඇමතුමක් ලබා දී නොමැත, සමහර විට ආසන අසාර්ථක වීමෙන් ඇති වන ව්‍යාකූලත්වය සහ අවධානය වෙනතකට යොමු වීම නිසා විය හැකිය.
3.⁠ ⁠බෝයිං 787 හි සැලසුම් අවදානම:
තෙරපුම් ලීවරවලට ප්‍රතිලෝම ව්‍යවර්ථ ආරක්ෂාවක් හෝ යාන්ත්‍රික අගුලක් නොමැති අතර, එසේ තිබුනානම් බාහිර බලය හේතුවෙන් අනපේක්ෂිත චලනය වළක්වයි.
ක්ෂණික ගෝලීය ආරක්ෂක ක්‍රියාමාර්ග
සොයාගැනීම් වලට ප්‍රතිචාර වශයෙන්:
FAA සහ EASA විසින් හදිසි ගුවන් යෝග්‍යතා නියෝගයක් (AD 2025-16-51) නිකුත් කර ඇති අතර, සියලුම Dream Liner B-787 වර්ගයේ සියළුම යානාවන් පැය 72ක් ඇතුළත B787 කපිතාන් ආසන ධාවන පථ පරීක්ෂා කිරීම අවශ්‍ය වේ.
නැවත පරීක්ෂා කිරීම සඳහා සමාන ආසන නඩත්තු වාර්තා සහිත ගුවන් යානා 12ක් එයාර් ඉන්දියා විසින් ගුවන් ගත කර ඇත.
බෝයිං සමාගම කැපවී ඇත්තේ:
ආසන අගුළු දැමීමේ යාන්ත්‍රණය නැවත සැලසුම් කිරීම.
අනාගත ගුවන් යානා ආරක්ෂාව සඳහා තෙරපුම් ලීවර ප්‍රතිරෝධක ප්‍රොටෝකෝල යාවත්කාලීන කිරීම (2026 තුන්වන කාර්තුවේදී අපේක්ෂා කෙරේ)
මිනිස් ගාස්තු සහ දිවි ගලවා ගත් අය යාවත්කාලීන කිරීම
අනතුරෙන් මගීන් 243 දෙනෙකු සහ කාර්ය මණ්ඩලයේ ජීවිත අහිමි වූ අතර, බලපෑමට ලක් වූ රෝහලේ වෛද්‍ය කාර්ය මණ්ඩලය ඇතුළුව භූමියේ මරණ 45ක් සිදුවිය.
එක් දන්නා දිවි ගලවා ගත් 24 හැවිරිදි කාන්තා මගියෙක් සිටින අතර ඇය පිළිස්සුම් සහිතව බරපතල තත්ත්වයේ පසුවෙයි. ඇයට තවමත් ප්‍රතිකාර ලබා දෙනු ලැබේ.
ඊළඟ පියවර
සම්පූර්ණ ඉංජිනේරු සහ මානව සාධක විශ්ලේෂණයන් සහිත අවසාන AAIB වාර්තාව 2025 ජූලි 30 වන දිනට සැලසුම් කර ඇත.
2025 අගෝස්තු මාසයේදී, ICAO විසින් නියමු කුටියේ කාර්යක්ෂමතා විද්‍යාව, සැලසුම් අවදානම් සහ ගුවන් කාර්ය මණ්ඩල ආරක්ෂක පද්ධති කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන ජාත්‍යන්තර සමුළුවක් කැඳවනු ඇත.
✈️ නිගමනය
AI-171 ඛේදවාචකය මගින් අවධාරණය කරනුයේ කුඩා යාන්ත්‍රික අසමත්වීමක් – නොසලකා හැරියහොත් – විශේෂයෙන් තීරණාත්මක පියාසැරි අදියරවලදී – ව්‍යසනකාරී සිදුවීමකට ඇද වැටිය හැකි ආකාරයයි. මෙම අනතුර ගෝලීය ගුවන් සේවා ප්‍රජාවට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවේ ඇති වටිනාකම, නඩත්තු කිරීම් වල සහ කාර්ය මණ්ඩල සූදානමේ වැදගත්කම පිළිබඳ අඳුරු මතක් කිරීමකි.
විමර්ශන දිගටම කරගෙන යන විට, අනාගතයේදී එවැනි ඛේදවාචක වළක්වා ගැනීම සඳහා ආරක්ෂක නියෝග ක්‍රියාත්මක කිරීම සහ ඉංජිනේරු ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කිරීම කෙරෙහි දැඩි අවධානයක් යොමු කෙරේ.
🔗 මූලාශ්‍ර:
AAIB මූලික වාර්තාව – AI171
FAA Emergency AD 2025-16-51
Boeing Service